Historia miejscowości 

Nowy Jaryczów leży około 25 km na północny wschód od Lwowa, nad kanałem Jaryczowskim, dawną rzeką Jaryczówką. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z ok. 1397 roku, kiedy to książę Władysław Opolczyk nadał Jaryczów Jaśkowi Mazowice. W 1431 roku właścicielem był już jego syn, Paszczko, a następnie Mikołaj Kniahinicz oraz syn Stanisław, który używał nazwiska Jaryczowski. Według lustracji ziemi lwowskiej z 1515 roku wiemy, że miejscowość była spalona, a w 1695 roku spustoszyli ją Tatarzy. 

Było to ważne miejsce na szlaku handlowym z Kijowa do Lwowa. Konsekwencją tego było nadanie w 1563 roku tzw. Praw magdeburskich, które dawały miejscowości przywileje handlowe. Król także zwolnił miejscowość z „wszelkich poborów” na 12 lat. Dla lepszego rozwoju miasta ustanowiono jarmarki związane z uroczystościami Trójcy Św. i Wszystkich Świętych oraz targi w niedzielę i czwartki. W tym czasie działał tu dobrze prosperujący browar a mieszkańcy trudnili się uprawą chmielu.

W 1618 roku król Zygmunt III dał miejscowość hetmanowi Stefanowi Żółkiewskiemu, który przywrócił jarmarki, tylko ten pierwszy zmienił na Boże Ciało. Wg jego zarządzenia targi miały odbywać się także w każdy czwartek (pozostałością tamtego okresu jest do dziś odbywający się cotygodniowy, czwartkowy „bazar”, kiedy przyjezdni kupcy handlują z  miejscową ludnością). W późniejszych latach właścicielami były rodziny Sobieskich, Radziwiłłów i Godzkich. Do II wojny światowej właścicielami byli Krzeczunowicze. Do dnia dzisiejszego zachował się ich pałacyk, w którym obecnie mieści się przychodnia lekarska i dom opieki dla starszych osób. Dworek otacza 6 ha park. Ze wspomnień miejscowej ludności rodzina ta była pasjonatami koni, i jak mówią najstarsi: „W Jaryczowie były najlepsze Araby w Europie”. 

Przed 1939 Jaryczów liczył 2500 mieszkańców, z czego zdecydowana część to byli Polacy; była tam także niemała społeczność żydowska.  Niektóre źródła podają, że proporcje te w różnych okresach wynosiły nawet pół na pół. 

Ze wspomnień mieszkańców okolicznych miejscowości można się dowiedzieć, że  na większe zakupy jeździli do Lwowa, a do Jaryczowa do lekarza i na mniejsze zakupy, gdyż był „bliżej niż Lwów”. W trakcie okupacji hitlerowskiej Żydzi jednak byli systematycznie wywożeni do obozów zagłady. Pod koniec wojny już nie było po co jeździć, gdyż prowadzone przez nich punkty usługowe zostały pozamykane. W tyj czasie miejscowa synagoga została wysadzona w powietrze, cmentarz żydowski zrównano z ziemią a także istniało tu getto, w którym mordowano Żydów z całej okolicy. Podczas jego likwidacji w 1943 roku śmierć poniosło 2500 osób.  

Historia parafii

Parafia katolicka Nowy Jaryczów istniała wcześniej, ale formalnie została założona dzięki właścicielowi Jaryczowa Paszkowi 1431 roku, a w 1451 r. kolejny właściciel wsi Mikołaj wznowił jej fundację. Kościół, który istniał jeszcze przed założeniem parafii, już wtedy był pod wezwaniem Wszystkich Świętych. 

W XVII wieku duszpasterzami byli karmelici bosi; w tym czasie parafia należała do dekanatu lwowskiego, a po reformie w 1795 roku do dekanatu buskiego. Później, w XIX wieku był to dekanat lwowski pozamiejski. Parafia obejmowała takie miejscowości jak: Stary i Nowy Jaryczów, Barszczowice, Chreniów, Dziedziłów, Jakimów, Podliski Wielkie, Połonice, Zapytów. W XVII wieku przy parafii istniała szkoła, a w 1722 roku odnotowano wzmiankę o szpitalu. Od XVIII wieku działało tam dominikańskie Bractwo Różańcowe.Na terenie parafii znajdowały się kaplice w Nowym Jaryczowie na cmentarzu (1908) i we wsi Dziedziłowie.

Po II wojnie światowej, decyzją władz komunistycznych, parafia oficjalnie przestała istnieć, budynki zostały zgrabione przez administrację, a na zagarniętej ziemi (m. in. sad, budynki gospodarcze) zbudowano dom kultury, szkołę muzyczną oraz domy dla mieszkańców przesiedlonych ze wschodu. Na plebanii mieściły się pomieszczenia administracyjne i miejsca użyteczności publicznej (np. archiwum, szewc).   

Obecnie parafia ma podwójne wezwanie Wszystkich Świętych oraz Matki Bożej Różańcowej (pozostałość po żywym kulcie Matki Bożej Różańcowej związanym z XVIII-wiecznym Bractwem Różańcowym). Funkcje proboszcza pełni ks. Jakub Dębicki. Nasza wspólnota liczy ok. 75 osób; gromadzimy się na Mszy św. i nabożeństwach każdego dnia. W parafii posługują siostry ze zgromadzenia Św. Michała Archanioła, funkcjonują wspólnoty dziecięce Ministrantów oraz Dzieci Maryi. Dorośli natomiast aktywnie uczestniczą we wspólnocie Żywego Różańca. Parafia prowadzi także Ochronkę (przedszkole) św. Michała Archanioła.

Kościół

Kościół w Jaryczowie istniał już przed 1431 rokiem. W pierwszej połowie XVIII w. świątynia, składająca się z murowanego prezbiterium i drewnianej nawy, miała 3 ołtarze (główny z wizerunkiem Wszystkich Świętych, boczne - Matki Bożej Różańcowej i św. Antoniego), zaś w 1766 roku - było już 5 ołtarzy (oprócz powyższych był także czwarty z Chrystusem Ukrzyżowanym i piąty z figurą św. Stanisława). 

Pod koniec XVIII w. została odbudowana nawa, którą zniszczył pożar (również w drewnie). W 1855 r. świątynię konsekrowano. W latach 1875 - 1876 kościół otrzymał wygląd współczesny i odnowiony po pożarze w 1872 roku - został całkowicie murowany w stylu późnego neoklasycyzmu tzw. józefickiego. W 1896 roku biskup pomocniczy Józef Weber ponownie konsekrował świątynię. Na początku XX wieku kościół ozdobiono malowidłami. Najcenniejszym zabytkiem, zachowanym do dnia dzisiejszego jest jest drewniany ołtarz główny z II poł. XVIII wieku. Zachowały się także rzeźby charakterystyczne dla warsztatu znanego artysty Tomasza Huttera - św. Floriana (podobna do rzeźby w kościele Bernardynów we Lwowie) oraz alegoryczne rzeźby wiary, nadziei i miłości.

Po II wojnie światowej (1947) kościół w Nowym Jaryczowie zamknięto, przerabiając go na początku na skład materiałów wojskowo - sanitarnych, a następnie na magazyn kołchozowy. Pod koniec panowania Związku Radzieckiego był tu skład cementu, a dach był w opłakanym stanie. Kiedy władza sowiecka zaczęła się wycofywać i nie było żadnej kontroli kościół stał się śmietnikiem. Kiedy świątynię oddano wspólnocie rzymskokatolickiej w roku 1990, wg wspomnień parafian, remont był bardzo utrudniony, gdyż „woda, która kapała na cement, spowodowała, że praca była porównywalna do rozbijania skały”. Oczyszczenie świątyni i przywrócenie sakralnego charakteru było nie lada wysiłkiem…

Ciekawostki

• Ostatnie drzewo brzoskwiniowe z „proboszczowskiego” sadu zostało wycięte dopiero w 2018 roku; wg wspomnień mieszkańców były to bardzo dobre owoce;
• Wizytacja kanoniczna z 1741 roku podaje, że w ołtarzu głównym kościoła był obraz Trójcy Św., a już w 1766 podano, że jest to przedstawienie Wszystkich Świętych; rozbieżność prawdopodobnie wynikała z tego, że obraz przedstawia Trójcę w otoczeniu świętych;
• Nazwa miejscowości jest także wypisana na tzw. Pomniku chwały na Cmentarzu Orląt Lwowskich, gdyż i tu miały miejsce walki o Małopolskę Wschodnią podczas wojny polsko-ukraińskiej;
• Mapa z 1850 roku: https://maps.geshergalicia.org/cadastral/jaryczow-nowy-1850/
• Mapa zniszczeń po wojnie z 1917 roku: https://maps.geshergalicia.org/cadastral/jaryczow-nowy-1917-damage/

   Find us on Facebook